1 January Dinvishesh, Today History in Marathi – 1 जानेवारी दिनविशेष, इतिहासात घडलेल्या घटना, घडामोडी, जन्म-मृत्यू, जागतिक, राष्ट्रीय दिवस माहिती वाचा.
1 January Dinvishesh
Table of Contents
जागतिक दिवस
जागतिक शांतता दिन
जागतिक कौटुंबिक दिवस
ख्रिस्ती नववर्षारंभ दिन
महत्वाच्या घटना
1785 – डेली यूनिवर्सल रजिस्टर म्हणजेच टाईम्स ऑफ लंडनने आजच्या दिवशी पहिला अंक प्रकाशित केला होता.
1808 – यू. एस. ए. (USA) मध्ये गुलामांच्या आयातीस बंदी घालण्यात आली.
1818 – भीमा कोरेगाव येथे एफ. एफ. स्टाँटन यांच्या नेतृव्ताखाली फक्त ५०० सैनिक असलेल्या दुसऱ्या बॉम्बे नेटिव्ह इन्फंट्री बटालियनने पेशव्यांच्या 25,000 सैन्याचा पराभव केला.
1842 – बाबा पद्मनजी यांचे ‘ज्ञानोदय’ वृत्तपत्र सुरू झाले.
1848 – महात्मा ज्योतिबा फुले यांनी पुणे येथे पहिली मुलींची शाळा सुरू केली.
1862 – इंडियन पीनल कोड (IPC) अस्तित्वात आले.
1880 – विष्णूशास्त्री चिपळूणकर, लोकमान्य टिळक, गो. ग. आगरकर यांनी पुणे येथे ‘न्यू इंग्लिश स्कूल’ ची स्थापना केली.
1883 – पुणे येथे नूतन मराठी विद्यालयाची स्थापना
1899 – क्यूबामधील स्पेनची राजवट संपुष्टात आली.
1900 – स्वातंत्र्यवीर वि. दा. सावरकर यांनी मित्रमेळा या संघटनेची स्थापना केली.
1908 – ‘संगीतसूर्य’ केशवराव भोसले यांनी हुबळी येथे ‘ललित कलादर्श’ ही नाटक कंपनी स्वबळावर स्थापन केली.
1912 – याच दिवशी रिपब्लिक ऑफ चायनाची स्थापना झाली होती.
1915 – महात्मा गांधी यांना ‘कैसर-ए-हिंद’ चा पुरस्कार व्हायसरॉय यांच्या हातून मिळाला.
1919 – गव्हर्नमेंट ऑफ इंडिया अ‍ॅक्ट अमलात आला व देशात कायदेमंडळे स्थापन झाली.
1920 – शंकरराव वासुदेव किर्लोस्कर यांनी छापखान्याची स्थापना केली. त्यातुनच किर्लोस्कर, स्त्री व मनोहर या मासिकांचे संपादन सुरू केले.
1923 – चित्तरंजन दास (देशबंधू) आणि मोतीलाल नेहरू यांनी स्वराज पक्षाची स्थापना केली.
1932 – डॉ. ना. भि. परूळेकर यांनी ‘सकाळ’ वृत्तपत्र हे सुरू केले.
1972 – वाघाला राष्ट्रीय प्राणी म्हणून निवडले गेले.
1973 – मानेकशॉ यांना फ़ील्ड मार्शलपदी नियुक्त केले गेले.
1995 – WTO ची स्थापना झाली.
2000 – ई कॉमर्स, ई मेल, इंटरनेट अशा इलेक्ट्रॉनिक सेवांमध्ये वापरण्यासाठी ग्रिनीच इलेक्ट्रॉनिक टाइम (GeT) या आंतरराष्ट्रीय प्रमाणवेळेची सुरुवात झाली.
2001 – कलकत्ताला अधिकृतरित्या कोलकत्ता म्हणून ओळखले जाऊ लागले.
2004 – चेकोस्लोवाकियाचे राष्ट्रपती व्हॅकलाव हवेली यांना गांधी पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.
जन्मदिवस/जयंती/वाढदिवस
1879 – इ. एम. फोर्स्टर – ब्रिटिश साहित्यिक यांचा जन्म (मृत्यू – 7 जून 1970)
1892 – महादेव देसाई – स्वातंत्र्य लढ्यातील नेते आणि महात्मा गांधींचे स्वीय सहाय्यक यांचा जन्म (मृत्यू – 15 ऑगस्ट 1942)
1894 – सत्येंद्रनाथ बोस – भारतीय भौतिकशास्त्रज्ञ यांचा जन्म (मृत्यू – 4 फेब्रुवारी 1974)
1900 – श्रीकृष्ण नारायण रातंजनकर – आग्रा घराण्याचे गायक, शास्त्रीय संगीताचे गाढे अभ्यासक व संगीत गुरू यांचा जन्म (मृत्यू – 14 फेब्रुवारी 1974)
1902 – कमलाकांत वामन केळकर – भारतातील भूविज्ञान अध्ययनाचा पाया घालणारे वैज्ञानिक यांचा जन्म (मृत्यू – 6 डिसेंबर 1971)
1918 – शांताबाई दाणी – ज्येष्ठ सामाजिक कार्यकर्त्या, डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या अनुयायी यांचा जन्म (मृत्यू – 9 ऑगस्ट 2002)
1923 – उमा देवी खत्री उर्फ ‘टुन टुन’ – अभिनेत्री व गायिका यांचा जन्म (मृत्यू – 24 नोव्हेंबर 2003)
1928 – डॉ. मधुकर आष्टीकर – लेखक, महाराष्ट्र राज्य साहित्य आणि संस्कृती मंडळाचे अध्यक्ष यांचा जन्म (मृत्यू – 22 मे 1998)
1935 – भारतीय अभिनेत्री शकीला यांचा जन्म.
1936 – राजा राजवाडे – साहित्यिक यांचा जन्म (मृत्यू – 21 जुलै 1997)
1941 – गोवर्धन असरानी ऊर्फ ‘असरानी’ – चित्रपट कलाकार यांचा जन्म
1943 – रघुनाथ माशेलकर – शास्त्रज्ञ, वैज्ञानिक आणि औद्योगिक संशोधन परिषदेचे महासंचालक, पद्मश्री, पद्मभूषण यांचा जन्म
1950 – दीपा मेहता – भारतीय वंशाच्या कॅनेडियन दिग्दर्शिका आणि पटकथालेखिका यांचा जन्म
1951 – नाना पाटेकर – अभिनेता यांचा जन्म
1953 – भारताचे माजी विदेश मंत्री सलमान खुर्शीद यांचा जन्म
1961 – मणिपूरचे मा. मुख्यमंत्री एन. बीरेन सिंह यांचा जन्म.
1971 – संसदेचे मा. सदस्य ज्योतिरादित्य सिंधिया यांचा जन्म.
1975 – भारतीय चित्रपट सृष्टीची अभिनेत्री सोनाली बेंद्रे यांचा जन्म.
1979 – भारतीय चित्रपट सृष्टीची अभिनेत्री विद्या बालन यांचा जन्म.
मृत्यू/पुण्यतिथी/स्मृतिदिन
1748 – योहान बर्नोली – स्विस गणितज्ञ यांचे निधन (जन्म – 27 जुलै 1667)
1894 – हेन्‍रिच हर्ट्‌झ – जर्मन भौतिकशास्त्रज्ञ यांचे निधन (जन्म -22 फेब्रुवारी 1857)
1944 – सर एडविन लुटेन्स – दिल्लीचे नगररचनाकार यांचे निधन (जन्म – 29 मार्च 1869)
1955 – डॉ. शांतिस्वरुप भटनागर – वैज्ञानिक यांचे निधन (जन्म – 21 फेब्रुवारी 1894)
1975 – शंकरराव वासुदेव किर्लोस्कर – उद्योजक, साहित्यिक व चित्रकार यांचे निधन (जन्म – 8 ऑक्टोबर 1891)
1983 – भारतातील प्रसिद्ध उद्योगपती डी. एन. खुरोदे यांचे निधन
1989 – दिनकर साक्रीकर – समाजवादी विचारवंत व पत्रकार यांचे निधन
2008 – भारताचे प्रसिद्ध लेखक प्रतापचंद्र चंदर यांचे निधन
2009 – रामाश्रेय झा – संगीतकार, वादक व शास्त्रीय संगीतातील विद्वान यांचे निधन (जन्म – 11 ऑगस्ट 1928)
महिन्यानुसार दिनविशेष
| जानेवारी | फेब्रुवारी |
| मार्च | एप्रिल |
| मे | जून |
| जुलै | ऑगस्ट |
| सप्टेंबर | ऑक्टोबर |
| नोव्हेंबर | डिसेंबर |
हे वाचा – 2 जानेवारी दिनविशेष, इतिहासात घडलेल्या घटना